Meditatie – Vasten – Mattheus 9 + Jes 58

Er kwamen leerlingen van Johannes de Doper bij Jezus. Zij hadden evenals de Farizeeën de gewoonte regelmatig te vasten en zij vroegen: ‘Waarom vasten wij en de Farizeeën wel regelmatig, en uw leerlingen niet?’ Jezus antwoordde: ‘Bruiloftsgasten kunnen toch niet treuren zolang de bruidegom bij hen is? Maar er komt een dag dat de bruidegom bij hen wordt weggehaald, dan zullen ze vasten’.(Matteüs 9:14-15)

 Evenals andere jaren werd er ook in de afgelopen maand februari weer op veel plaatsen Carnaval gevierd, een uitbundig volksfeest met soms grote optochten en veel feest tot in de kleinste uurtjes. Dit van oorsprong Rooms-Katholieke feest heeft ook een religieuze betekenis. Kort gezegd is dit feest een startsein voor zes weken vasten (de zgn. ‘veertigdagentijd’) als voorbereiding op het Paasfeest.

Dus: Eérst feesten, dán vasten en dat om je goed voor te bereiden op het Paasfeest.

In het Bijbelgedeelte dat wij lazen komen de discipelen van Johannes de Doper bij Jezus met een vraag over het vasten. Van Johannes moeten zij vasten, maar, zeggen ze, uw discipelen doen dat juist niet: ‘die van U eten en drinken maar’.

In de tijd dat Jezus op aarde rondwandelde hadden de Joodse kerkelijke leiders van het vasten een heel systeem gemaakt en aan de mensen dwingend opgelegd. Dus wanneer je wel en niet moest vasten. Het was een religieuze show geworden.

Maar juist even eerder had Jezus daar al voor gewaarschuwd in Matteüs 6, om er niet zo’n vertoning van te maken. Daar zei Jezus: Wanneer jullie vasten, doe dan niet als de huichelaars met hun sombere gezichten, want zij vertrekken hun gezicht om iedereen te laten zien dat ze aan het vasten zijn.  

In zijn spreken verwijst Jezus dan naar wat er staat in Jesaja 58, waar ook gewaarschuwd wordt voor het vasten als show. Daar staat: “Dit is het vasten dat Ik verkies, zegt de HERE: Breek met de goddeloosheid. Bevrijd mensen die gevangen zitten, maak hun boeien los. Laat alle slaven vrij. Zorg dat niemand meer onderdrukt wordt.

Vasten is: Deel je brood met mensen die honger hebben. Geef arme mensen een plek in je huis. Geef kleren aan mensen die naakt zijn. Zorg goed voor de mensen om je heen! Als je dat doet, dan zul je echt gelukkig zijn. Je zult lijken op de zon die stralend opkomt in de ochtend. Volk van Israël, als jullie zó leven, zal het snel beter met jullie gaan en zal Ik jullie overal beschermen. En als jullie Mij roepen, zal Ik antwoord geven.

 Met verwijzing naar Jesaja 58 wijst Jezus zinloze menselijke gebruiken van de hand en tegelijk laat Jezus zien wat het wérkelijke vasten inhoudt. Vasten is dus dat wij ons onthouden van alles, waar de Here niet in te vinden is.

En de noodzaak om te vasten neemt juist toe als we letten op de tijd waarin we leven. Want wat wordt belangrijk gevonden en waar gaan de gesprekken over? Voor velen in onze tijd en in deze wereld gaat het om zaken als sport en spel, muziek, film, dans en theater, uitgaan en vakantie vieren. En dan in de meeste gevallen los van Christus. Los van God. Maar een wereld los van God moet niet onze leefwereld zijn!

Leven en lachen en plezier hebben? Niks mis mee. Maar als daarin niets kan doorklinken van ons christen-zijn, sterker nog, als dat daarmee juist een tegenstelling vormt, dan is dat zinloos plezier, daar moet het uiteindelijk niet om gaan in ons leven. Of je nu eet of drinkt of wat je ook doet, doet het tot eer van God.

Laten we ons meer en meer bewust worden waar het werkelijk om moet gaan. Laat ook deze tijd voor Goede Vrijdag en Pasen ons mogen inspireren om het geloof in die opgestane Heiland steeds meer vorm te geven. Ruimte voor het lezen van de Bijbel en voor het overdenken van de weg die God met je gaat. Je concentreren op Zijn dienst. Dus tijd en ruimte scheppen om zo te vasten en te bidden.

Vasten is dus niet iets speciaals van Farizeeën of Roomsen. Het is heel bijbels! Alleen, hóe geef je daar invulling aan? Jezus legt in dat gesprek met die leerlingen van Johannes een link tussen Zijn weggaan als Bruidegom naar de hemel en het op aarde blijven van Zijn bruid, de kerk, de kerkmensen. Vasten kan dan een manier zijn om je persoonlijke en gezamenlijke relatie tot je Here vorm te geven.

Daarom met Jezus op weg gaan. Dat betekent dat wij steeds meer vanuit Hem gaan leven. We zijn geroepen om in de wereld smaakmakers te zijn. Het licht van Christus laten schijnen in deze onzekere en verwarrende wereld.

Vanuit dat geloof mogen we in deze Lijdenstijd of Veertigdagentijd leven en werken op weg naar Pasen, de viering van het Opstandingsfeest van onze Here en Heiland en uitzien naar Zijn Wederkomst.

S.W.P. Verkade sr.